BTBookstore
Thành viên sáng lập
Jean-Jacques Sempé
(1932 – 2022)
Ông sinh ngày 17 tháng 8 năm 1932 tại làng Pessac gần Bordeaux, Pháp. Ông có mối quan hệ không tốt với cha mình và đó là điều vẫn luôn ám ảnh ông. Sau đó, Sempé trải qua một tuổi thơ nhiều đau khổ khi bị ngược đãi, phải sống trong nhà tình thương, bị mẹ đẻ bạo hành và học nói chung kém, bị đuổi học vì vô kỷ luật ở Collège moderne de Bordeaux, ông buộc phải nghỉ học vào năm 14 tuổi, ông đã phải lăn lộn kiếm sống: làm chân loong toong ở chỗ một nhà buôn rượu vang, dạy thể dục ở các trại hè, phụ việc ở văn phòng…
Mười tám tuổi ông nói dối để tòng quân trước hạn và lên Paris. Ông chia sẻ trong một bài phát biểu năm 2018: “Những câu chuyện của Nicolas chính là một cách để nhìn nhận lại sự khốn khổ mà tôi đã phải chịu đựng từ nhỏ đến lớn trong khi vẫn phải tỏ ra là mình ổn”.
Tuy nhiên, cuộc sống quân ngũ không phù hợp với ông nên Sempé chuyển hướng sang hội họa. Ông bắt đầu sự nghiệp vẽ tranh từ việc bán các bức vẽ cho các tờ báo ở Paris. Ông ăn bám ở các tòa soạn, và vào 1951, ông bán được bức vẽ đầu tiên cho tờ Sud-Ouest. Khi làm việc tại một tờ báo, ông đã kết bạn với người làm nên huyền thoại phim hoạt hình nổi tiếng Asterix, chính là René Goscinny. Sau đó hai người đã cùng nhau sáng tạo nên Nhóc Nicolas, cuốn sách ngay lập tức bán được hơn 15 triệu bản trên 45 quốc gia và được chuyển thể thành phim hoạt hình nổi tiếng. Gặp gỡ với Goscinny cũng đánh dấu bước khởi đầu của một sự nghiệp chói ngời của một “họa sĩ minh họa báo chí”. Với nhóc Nicolas, ông đã tạo ra cả một bộ sưu tập những chân dung không thể nào quên về những cậu nhóc nghịch ngợm tinh ranh, kể từ đó vẫn hằn dấu trong trí tưởng tượng của chúng ta. Song song với những cuộc phiêu lưu của cậu trò nhỏ, ông vào làm cho tờ Paris-Match năm 1956 và cộng tác với vô số tạp chí khác.
Vào năm 1959, sức hút của Nhóc Nicolas không còn như xưa, khiến cho Sempé buộc phải tiếp tục bán các bản vẽ cho nhiều tờ báo để kiếm sống qua ngày, một điều mà sau này ông miêu tả bằng từ “kinh khủng”.
Chỉ đến khi làm việc lâu dài với tờ The New Yorker vào năm 1978, ông mới đạt được thành công bền vững. “Tôi đã gần 50 tuổi và lần đầu tiên trong đời tôi thấy giá trị của mình. Cuối cùng tôi đã tìm thấy gia đình của mình”, ông từng chia sẻ.
Trong nhiều năm ròng, Sempé không chịu thừa nhận tài năng của mình mà cho rằng những gì ông đạt được đơn thuần đến từ sự chăm chỉ chịu khó. Thực tế, trong quá trình sáng tác, ông có thể không ăn không ngủ với tác phẩm hàng tuần trời chỉ để hoàn thiện kịp thời hạn.
Sempé thường vẽ các nhân vật tí hon trong một thế giới rộng lớn với đường nét mềm mại, hé lộ những điều thú vị, hài hước của cuộc sống đôi khi mà không cần phải chế giễu nhân vật trong những sáng tác của mình. Tuy vậy, nét vẽ nhẹ nhàng mà ông thể hiện khi sáng tác dường như trái ngược với những gian khó mà ông phải trải qua.
“Bạn không bao giờ vượt qua được những ám ảnh tuổi thơ,” ông ngậm ngùi nói khi bước sang tuổi 80, sau nhiều lần lảng tránh chủ đề này. “Bạn cố gắng sắp xếp mọi thứ để làm cho kí ức đẹp hơn, nhưng sẽ chẳng bao giờ quên được nó.”
Tập truyện tranh đầu tiên của ông xuất hiện vào năm 1962 mang tên: Không có gì giản đơn. Khoảng ba mươi tập tiếp theo nữa, những kiệt tác hài hước diễn tả tuyệt diệu cái nhìn châm biếm dịu dàng của ông về tật xấu của chúng ta và tật xấu của thế giới.
Cha đẻ của những Marcellin Caillou, Raoul Taburin, hay Ngài Lambert, tài quan sát gắn liền với sự nhạy cảm tuyệt vời trước cái đáng cười nhạo đã khiến ông suốt bốn mươi năm nay là một trong những họa sĩ truyện tranh lớn nhất của Pháp.
Ngoài những tập truyện tự sáng tác, ông cũng minh họa cho cuốn Catherine cô bé đeo mắt kính của Patrick Suskind.
Sempé là một trong số rất hiếm các họa sĩ Pháp vẽ minh họa trên bìa của tạp chí nổi tiếng New Yorker, và cho đến nay, mỗi tuần ông vẫn khiến hàng nghìn độc giả phải mỉm cười khi xem Paris Match, le Figaro Littéraire...
Marc Lecarpentier, một nhà viết tiểu sử đồng thời là bạn của Sempé chia sẻ với hãng thông tấn Agence France-Presse: “Họa sĩ minh họa truyện tranh Jean-Jacques Sempé đã yên nghỉ trong vòng tay của vợ ông và những người bạn thân tại nhà riêng vào tối thứ năm ngày 11 tháng 8 năm 2022".
Hôm 12/08/2022, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron viết trên mạng xã hội Twitter cho rằng tác phẩm của Jean-Jacques Sempé có vẻ đẹp thanh lịch, nhẹ nhàng và vị họa sĩ là người có tầm nhìn.
Mười tám tuổi ông nói dối để tòng quân trước hạn và lên Paris. Ông chia sẻ trong một bài phát biểu năm 2018: “Những câu chuyện của Nicolas chính là một cách để nhìn nhận lại sự khốn khổ mà tôi đã phải chịu đựng từ nhỏ đến lớn trong khi vẫn phải tỏ ra là mình ổn”.
Tuy nhiên, cuộc sống quân ngũ không phù hợp với ông nên Sempé chuyển hướng sang hội họa. Ông bắt đầu sự nghiệp vẽ tranh từ việc bán các bức vẽ cho các tờ báo ở Paris. Ông ăn bám ở các tòa soạn, và vào 1951, ông bán được bức vẽ đầu tiên cho tờ Sud-Ouest. Khi làm việc tại một tờ báo, ông đã kết bạn với người làm nên huyền thoại phim hoạt hình nổi tiếng Asterix, chính là René Goscinny. Sau đó hai người đã cùng nhau sáng tạo nên Nhóc Nicolas, cuốn sách ngay lập tức bán được hơn 15 triệu bản trên 45 quốc gia và được chuyển thể thành phim hoạt hình nổi tiếng. Gặp gỡ với Goscinny cũng đánh dấu bước khởi đầu của một sự nghiệp chói ngời của một “họa sĩ minh họa báo chí”. Với nhóc Nicolas, ông đã tạo ra cả một bộ sưu tập những chân dung không thể nào quên về những cậu nhóc nghịch ngợm tinh ranh, kể từ đó vẫn hằn dấu trong trí tưởng tượng của chúng ta. Song song với những cuộc phiêu lưu của cậu trò nhỏ, ông vào làm cho tờ Paris-Match năm 1956 và cộng tác với vô số tạp chí khác.
Vào năm 1959, sức hút của Nhóc Nicolas không còn như xưa, khiến cho Sempé buộc phải tiếp tục bán các bản vẽ cho nhiều tờ báo để kiếm sống qua ngày, một điều mà sau này ông miêu tả bằng từ “kinh khủng”.
Chỉ đến khi làm việc lâu dài với tờ The New Yorker vào năm 1978, ông mới đạt được thành công bền vững. “Tôi đã gần 50 tuổi và lần đầu tiên trong đời tôi thấy giá trị của mình. Cuối cùng tôi đã tìm thấy gia đình của mình”, ông từng chia sẻ.
Trong nhiều năm ròng, Sempé không chịu thừa nhận tài năng của mình mà cho rằng những gì ông đạt được đơn thuần đến từ sự chăm chỉ chịu khó. Thực tế, trong quá trình sáng tác, ông có thể không ăn không ngủ với tác phẩm hàng tuần trời chỉ để hoàn thiện kịp thời hạn.
Sempé thường vẽ các nhân vật tí hon trong một thế giới rộng lớn với đường nét mềm mại, hé lộ những điều thú vị, hài hước của cuộc sống đôi khi mà không cần phải chế giễu nhân vật trong những sáng tác của mình. Tuy vậy, nét vẽ nhẹ nhàng mà ông thể hiện khi sáng tác dường như trái ngược với những gian khó mà ông phải trải qua.
“Bạn không bao giờ vượt qua được những ám ảnh tuổi thơ,” ông ngậm ngùi nói khi bước sang tuổi 80, sau nhiều lần lảng tránh chủ đề này. “Bạn cố gắng sắp xếp mọi thứ để làm cho kí ức đẹp hơn, nhưng sẽ chẳng bao giờ quên được nó.”
Tập truyện tranh đầu tiên của ông xuất hiện vào năm 1962 mang tên: Không có gì giản đơn. Khoảng ba mươi tập tiếp theo nữa, những kiệt tác hài hước diễn tả tuyệt diệu cái nhìn châm biếm dịu dàng của ông về tật xấu của chúng ta và tật xấu của thế giới.
Cha đẻ của những Marcellin Caillou, Raoul Taburin, hay Ngài Lambert, tài quan sát gắn liền với sự nhạy cảm tuyệt vời trước cái đáng cười nhạo đã khiến ông suốt bốn mươi năm nay là một trong những họa sĩ truyện tranh lớn nhất của Pháp.
Ngoài những tập truyện tự sáng tác, ông cũng minh họa cho cuốn Catherine cô bé đeo mắt kính của Patrick Suskind.
Sempé là một trong số rất hiếm các họa sĩ Pháp vẽ minh họa trên bìa của tạp chí nổi tiếng New Yorker, và cho đến nay, mỗi tuần ông vẫn khiến hàng nghìn độc giả phải mỉm cười khi xem Paris Match, le Figaro Littéraire...
Marc Lecarpentier, một nhà viết tiểu sử đồng thời là bạn của Sempé chia sẻ với hãng thông tấn Agence France-Presse: “Họa sĩ minh họa truyện tranh Jean-Jacques Sempé đã yên nghỉ trong vòng tay của vợ ông và những người bạn thân tại nhà riêng vào tối thứ năm ngày 11 tháng 8 năm 2022".
Hôm 12/08/2022, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron viết trên mạng xã hội Twitter cho rằng tác phẩm của Jean-Jacques Sempé có vẻ đẹp thanh lịch, nhẹ nhàng và vị họa sĩ là người có tầm nhìn.
Chữ ký của Jean-Jacques Sempé
Tác phẩm chung René Goscinny:
- Nhóc Nicolas, 1960
- Giờ ra chơi của Nhóc Nicolas, 1961
- Những kỳ nghỉ của Nhóc Nicolas, 1962
- Nhóc Nicolas và các bạn, 1963 Giải thưởng Alphonse Allais cho cuốn sách hài hước nhất trong năm
- Nhóc Nicolas phiền muộn, 1963
- Nhóc Nicolas: Những chuyện chưa kể, 2004 Giải Globe de Cristal 2006; Giải thưởng Báo chí cho nghệ thuật và văn hóa
- Nhóc Nicolas: Những chuyện chưa kể - tập 2, 2006