T
Thanh Tran
Thành viên sáng lập
Jorge Amado
(1912 - 2001)
Ông sinh ngày 10 tháng 8 năm 1912 tại Bahia, một thành phố nhỏ nằm ở phía Đông Bắc Brasil, Jorge Amado trải qua thời thơ ấu trong một khu phố nghèo của Salvador mà mọi đường phố, ngôi nhà giờ đây vẫn gợi nhớ về quá khứ thuộc địa của Bồ Đào Nha từ thế kỷ 17. Gia đình ông quyết định thay đổi nơi cư trú khi ông được một tuổi, vì vậy ông sống thời thơ ấu ở Ilheús, một thị trấn ở cùng bang nơi sinh ra.
Mẹ ông là Eulália Leal Amado và cha ông là Đại tá Joâo Amado de Faria. Trang trại do gia đình làm chủ được dành riêng cho nông nghiệp, đặc biệt là họ trồng ca cao. Thị trấn nơi ông chuyển đến và kinh nghiệm làm việc của gia đình đã truyền cảm hứng cho một số tác phẩm của ông. Tốt nghiệp trung học, ông đi làm tại một cửa hàng in để kiếm sống. Sau đó, ông vào học tại trường Đại học tổng hợp Rio De Janero nhưng một thời gian sau thì bỏ học vì không có đủ tiền đóng học phí.
Là nhà văn hiến mình cho sự nghiệp giải phóng người nghèo khổ, Jorge Amado bắt đầu cuộc chiến đấu từ nghề làm báo năm 14 tuổi. 5 năm sau, ông xuất bản cuốn tiểu thuyết đầu tiên Đất nước ngày hội Carnaval (O Pais do Carnaval, 1931) trong khi đang học luật tại Rio. Tuy nhiên, Amado không hề hành nghề luật sư mà tự nguyện đứng vào hàng ngũ Đảng Cộng sản Brazil, đấu tranh vì sự nghiệp giải phóng người nghèo. Cho đến những năm 1950 của thế kỷ trước, hàng loạt tác phẩm của Amado viết về người nghèo đã ra đời như: Sertao, Cacao (1933), Mồ hôi (Suor, 1934), Jubiala (1935), Biển chết (Mar Morto, 1936), Xứ Bahia của những vị thánh (1935) v.v... Đến cuối những năm 50, các tác phẩm của Amado có một bước ngoặt sang hướng trào lộng và phê phán mà ông tự nhận là theo chủ nghĩa hiện thực XHCN. Các cuốn tiểu thuyết Gabriela Nhành quế & Hoa Đinh hương (Gabriela, Cravo e Canela, 1958) hoặc Dona Flor và hai người chồng (Dona Flor e SEUS Dois Maridos, 1966) nói lên sức sống mãnh liệt của nhân dân Brazil. Đây là 2 cuốn tiểu thuyết được dịch ra nhiều thứ tiếng nhất trên thế giới, kể cả ở Việt Nam và được dựng thành phim năm 1977 và 1984 do các nghệ sĩ tên tuổi Marcello Mastroianni và Sonia Braga thể hiện. Đây là phim thành công nhất trong lịch sử điện ảnh Brazil, đã được các đề cử cho giải Quả cầu vàng và Giải BAFTA.
Là nghị sĩ cộng sản của bang Sao Paulo, Amado đã nhiều lần bị cầm tù và phải sống lưu vong nhiều năm ở nước ngoài, lần đầu tiên tại Argentina trong những năm đầu 1940, lần thứ hai năm 1946 và năm 1948 sang Paris, nơi đây ông gặp các nhà văn Pháp J.P. Sartre, Aragon và danh họa Tây Ban Nha Picasso. Năm 1950, ông sang Tiệp Khắc viết tác phẩm Thế giới và Hòa bình đoạt giải thưởng Hòa bình Quốc tế. Ông còn nhận được nhiều giải thưởng khác trong đó có giải thế giới Cinodel Luca năm 1990.
Trong thập kỷ 50 - Amado đã đi thăm rất nhiều nước từ Âu sang Á kể cả Liên Xô (cũ), Trung Quốc, Mông Cổ.
Các tác phẩm hiện thực XHCN kiểu Brazil tố cáo những bất công xã hội mà Amado tâm đắc có Những vùng đất tận cùng thế giới và bộ tiểu thuyết 3 tập Hầm ngầm của tự do. Đó là những tác phẩm tâm huyết của Amado mà mọi sự hành hạ về thể xác và tinh thần của chế độ độc tài vẫn không thể làm nhà văn nhụt chí.
Đã nhiều lần được đề cử giải Nobel, nhưng do bị thành kiến, Amado chưa lần nào đoạt giải. Giải duy nhất cho đến nay dành cho một nhà văn tiếng Bồ Đào Nha là ông José Saramago. Năm 1998, đất nước Brazil của Amado là khách mời danh dự tham gia Hội chợ Triển lãm sách Paris trong đó tên tuổi Amado được tôn vinh xứng đáng. Sự có mặt của vị hoàng đế thành phố Salvador tại hội chợ được coi là một sự kiện có ý nghĩa. Những thành công của Amado có phần đóng góp không nhỏ của bà Zélia Gattai, người bạn đời cũng là một nhà văn và nhà trí thức có tên tuổi ở Brazil.
Ông đã từ trần tại thành phố quê hương Salvador, bang Bahia, đêm 06/08/2001, thọ 88 tuổi, khi chỉ 4 ngày nữa (10/08) là bước sang tuổi 89.
Chữ ký Jorge Amado
Các tác phẩm của nhà văn đã được chuyển thể sang nhiều định dạng, bao gồm cả điện ảnh và sân khấu. Những câu chuyện của ông đã được xuất bản ở khoảng 55 quốc gia và được dịch ra 49 thứ tiếng, điều này đã đưa Jorge Leal Amado trở thành một nhà văn nổi tiếng thế giới.
Những tác phẩm đã xuất bản ở Việt Nam:
- Đất dữ (Terras do sem fim) - NXB Văn Học 2000. Dương Tường, Hà Huy Thái dịchMẹ ông là Eulália Leal Amado và cha ông là Đại tá Joâo Amado de Faria. Trang trại do gia đình làm chủ được dành riêng cho nông nghiệp, đặc biệt là họ trồng ca cao. Thị trấn nơi ông chuyển đến và kinh nghiệm làm việc của gia đình đã truyền cảm hứng cho một số tác phẩm của ông. Tốt nghiệp trung học, ông đi làm tại một cửa hàng in để kiếm sống. Sau đó, ông vào học tại trường Đại học tổng hợp Rio De Janero nhưng một thời gian sau thì bỏ học vì không có đủ tiền đóng học phí.
Là nhà văn hiến mình cho sự nghiệp giải phóng người nghèo khổ, Jorge Amado bắt đầu cuộc chiến đấu từ nghề làm báo năm 14 tuổi. 5 năm sau, ông xuất bản cuốn tiểu thuyết đầu tiên Đất nước ngày hội Carnaval (O Pais do Carnaval, 1931) trong khi đang học luật tại Rio. Tuy nhiên, Amado không hề hành nghề luật sư mà tự nguyện đứng vào hàng ngũ Đảng Cộng sản Brazil, đấu tranh vì sự nghiệp giải phóng người nghèo. Cho đến những năm 1950 của thế kỷ trước, hàng loạt tác phẩm của Amado viết về người nghèo đã ra đời như: Sertao, Cacao (1933), Mồ hôi (Suor, 1934), Jubiala (1935), Biển chết (Mar Morto, 1936), Xứ Bahia của những vị thánh (1935) v.v... Đến cuối những năm 50, các tác phẩm của Amado có một bước ngoặt sang hướng trào lộng và phê phán mà ông tự nhận là theo chủ nghĩa hiện thực XHCN. Các cuốn tiểu thuyết Gabriela Nhành quế & Hoa Đinh hương (Gabriela, Cravo e Canela, 1958) hoặc Dona Flor và hai người chồng (Dona Flor e SEUS Dois Maridos, 1966) nói lên sức sống mãnh liệt của nhân dân Brazil. Đây là 2 cuốn tiểu thuyết được dịch ra nhiều thứ tiếng nhất trên thế giới, kể cả ở Việt Nam và được dựng thành phim năm 1977 và 1984 do các nghệ sĩ tên tuổi Marcello Mastroianni và Sonia Braga thể hiện. Đây là phim thành công nhất trong lịch sử điện ảnh Brazil, đã được các đề cử cho giải Quả cầu vàng và Giải BAFTA.
Là nghị sĩ cộng sản của bang Sao Paulo, Amado đã nhiều lần bị cầm tù và phải sống lưu vong nhiều năm ở nước ngoài, lần đầu tiên tại Argentina trong những năm đầu 1940, lần thứ hai năm 1946 và năm 1948 sang Paris, nơi đây ông gặp các nhà văn Pháp J.P. Sartre, Aragon và danh họa Tây Ban Nha Picasso. Năm 1950, ông sang Tiệp Khắc viết tác phẩm Thế giới và Hòa bình đoạt giải thưởng Hòa bình Quốc tế. Ông còn nhận được nhiều giải thưởng khác trong đó có giải thế giới Cinodel Luca năm 1990.
Trong thập kỷ 50 - Amado đã đi thăm rất nhiều nước từ Âu sang Á kể cả Liên Xô (cũ), Trung Quốc, Mông Cổ.
Các tác phẩm hiện thực XHCN kiểu Brazil tố cáo những bất công xã hội mà Amado tâm đắc có Những vùng đất tận cùng thế giới và bộ tiểu thuyết 3 tập Hầm ngầm của tự do. Đó là những tác phẩm tâm huyết của Amado mà mọi sự hành hạ về thể xác và tinh thần của chế độ độc tài vẫn không thể làm nhà văn nhụt chí.
Đã nhiều lần được đề cử giải Nobel, nhưng do bị thành kiến, Amado chưa lần nào đoạt giải. Giải duy nhất cho đến nay dành cho một nhà văn tiếng Bồ Đào Nha là ông José Saramago. Năm 1998, đất nước Brazil của Amado là khách mời danh dự tham gia Hội chợ Triển lãm sách Paris trong đó tên tuổi Amado được tôn vinh xứng đáng. Sự có mặt của vị hoàng đế thành phố Salvador tại hội chợ được coi là một sự kiện có ý nghĩa. Những thành công của Amado có phần đóng góp không nhỏ của bà Zélia Gattai, người bạn đời cũng là một nhà văn và nhà trí thức có tên tuổi ở Brazil.
Ông đã từ trần tại thành phố quê hương Salvador, bang Bahia, đêm 06/08/2001, thọ 88 tuổi, khi chỉ 4 ngày nữa (10/08) là bước sang tuổi 89.
Chữ ký Jorge Amado
Các tác phẩm của nhà văn đã được chuyển thể sang nhiều định dạng, bao gồm cả điện ảnh và sân khấu. Những câu chuyện của ông đã được xuất bản ở khoảng 55 quốc gia và được dịch ra 49 thứ tiếng, điều này đã đưa Jorge Leal Amado trở thành một nhà văn nổi tiếng thế giới.
Những tác phẩm đã xuất bản ở Việt Nam:
- Miền đất quả vàng (São Jorge dos Ilheus) - NXB Hội Nhà Văn 2001. Trần Hữu Mai dịch
- Dona Flor và hai người chồng - NXB Văn Học 2011
- Đất Dữ - Đông A & NXB Văn Học 2016
- Hảo hán nơi trảng cát (Capitães da Areia) - Đông A & NXB Kim Đồng 2016. Hoàng Thái Anh dịch
...
Chỉnh sửa lần cuối bởi moderator:
